Grad Kraljevo, ali i cela regija, zahvaljujući izuzetno “zahvalnom” geografskom položaju, istorijskim znamenitostima, autentičnim kulinarskim specijalitetima i netaknutom prirodom udaljenih sela, svake godine privlači sve veći broj kako slučajnih, tako i putnika namernika.
Blizina Vrnjačke Banje i Kopaonika, doprinosi sve većem broju turista “u prolazu”, a veliki broj njih se, u zavisnosti od afiniteta, već na prvi pogled zaljubi u neki od prizora ovog dela Srbije.
Istini za volju, mnoge lokacije, poput Kamene šume iz praistorije, stare preko milion godina, i dalje nisu prepoznate kao turistički potencijal od strane nadležnih institucija, kao ni turistički značaj srednjovekovnih gradova, jedne od najznačajnijih kulturno-istorijskih vrednosti ovog kraja.
Maglič, Stari Ras, Koznik, Brvenik i Zvečan-smešteni na impozantnim uzvišicama i liticama, okruženi zidinama, važe za utvrđenja sa bogatom prošlošću, a zahvaljujući brojnim naučnim istraživanjima danas možemo da zamislimo realnu sliku života običnog življa u njima, nesvakidašnje vojne taktike odbrane gradova, ali i probudimo uspavana čula šetnjom kroz neki od srpskih srednjovekovnih zamkova o kojima, generalno, znamo tako malo.
Ova mesta, iako nedovoljno turistički afirmisana, predstavljaju pravi istorijski biser regije, čija poseta zrači duhom starih vremena, maštom i mistikom. Upravo iz tog razloga predstavljamo vam pet originalnih srednjovekovnih zamkova (od kojih neki i dalje čekaju bolje dane što se konzervacije tiče).
MAGLIČ
Maglič, smešten pored Ibarske magistrale na deonici Kraljevo-Raška, jedan je od najimpozantnijih srednjovekovnih zdanja i najlepših spomenika srpske vojne arhitekture. Iako se sa sigurnošću ne zna kada je podignut, prema predanju nastao je u prvoj polovini trinaestog veka.
Sa 2.200 kvadratnih metara, prvenstveno je služio kao štit prilaza u Ibarsku klisuru. Samo utvrđenje se sastoji od čak sedam masivnih kula i glavne Donžon kule, sedišta gospodara.
Zahvaljujući svojoj nepristupačnosti, ali i magli (po kojoj i nosi naziv), ovaj drevni zamak preživeo je nebrojeno mnogo ratova, ustanaka i buna. Imao je i izuzetno važnu ulogu u odbrani dva srednjovekovna manastira, Žiče i Studenice. Maglič je 1979. godine proglašen spomenikom kulture od izuzetnog značaja.
STARI RAS
Na brdu Gradina, 11 kilometara zapadno od Novog Pazara, uzdiže se najstarija vojna građevina srednjovekovne srpske države Raške, grad Ras, podignut u dvanaeatom veku. Veruje se da je podignut za vreme vladavine Jovana Drugog Komnina.
Utvrđenje je smešteno na vrhu planiranog grebena i ima oblik nepravilnog cetvorougla. Ime Ras najverovatnije potiče od starog naziva Arsa, zapisano još od strane čuvenog antičkog istoričara Prokopija u šestom veku. Ovo ime je i odredilo budući naziv srpske države-Raška.
KOZNIK
Drevni grad, Koznik, izgrađen je na samoj planinskoj kosi, na 992 metara nadmorske visine. Smešten na obronku Kopaonika, spada u najviša srednjovekovna utvrđenja u Srbiji. Pretpostavlja se da je Koznik bio aktivno utvrđenje još za vreme Kelta i Rimljana. Pouzdano se zna i da je u vreme Lazara Hrebeljanovića, Koznik bio grad u kome je on često boravio. U istorijskim podacima vezuje se za ličnost velikog čelnika Radiča Postupovića, velmože Stefana Lazarevića.
Unutar grada otkriveno je četiri bunara koji i danas imaju pitku vodu. Zahvaljujući njima, grad se snabdevao vodom u vreme raznih ratnih opsada i bolesti.
Koznik je važio za stratešku tačku od izuzetne važnosti sa koje se u potpunosti kontrolisao najveći deo Župe i doline Rasine. Danas je tvrđava delimično konzervirana i nalazi se pod zaštitom Republike Srbije kao spomenik kulture od velikog značaja.
BRVENIK
Ovaj srednjovekovni grad na ušću reke Brvenice u Ibar, udaljen je oko 10 kilometara severno od Raške. Pretpostavlja se da je podignut na temeljima ranijih antičkih utvrđenja. O istoriji ovog utvrđenja ne zna se mnogo, osim da je 1363. godine, knez Vojislav Vojinović zamenio sa čelnikom Musom za Zvečan, od kada se grad nalazi u posedu Lazarevićevog zeta i njegovih potomaka.
Danas je, nažalost, većinom u ruševinama, a čitav prostor zarastao je u gusto rastinje. Ipak, opstao je lagum koji je grad povezivao sa Ibrom i omogućavao snabdevanje vodom stanovništvo tokom opsade. Ispod Brvenika, nalaze se i ostaci srednjovekovne crkve Sv. Nikola, jedne od najznačajnijih građevina Srba u srednjem veku.
ZVEČAN
Smatra se da je ovaj srednjovekovni grad bio najznačajnije utvrđenje nemanjićke države. Smešten je na oko 800 metara nadmorske visine, u blizini Sitnice u Ibar,nedaleko od Kosovske Mitrovice.
Postavljen na stenovitom kupastom brdu, dominira dolinom u kojoj su se ukrštavali važni karavanski putevi. Kasnije je služio i kao zaštita Trepčanskih rudnika.
Kao i Brvenik, danas je većim delom u ruševinama i nije arheološki dovoljno ispitan. Od 1990. godine, proglašen je Spomenikom kulture od izuzetnog značaja i pod zaštitom je Republike Srbije.
Jovana Ristić
Ostavi komentar